Ομιλία του κ. Τάκη Νέμιτσα κατά την τελετή της απονομής του βραβείου Νέμιτσας στη Φυσική στις 10/10/2013 στο Προεδρικό Μέγαρο

Εξοχότατε Κύριε Πρόεδρε, Μακαριώτατε, Πανιερώτατε, έντιμε κύριε Υπουργέ, αγαπητοί προσκεκλημένοι,

Σας καλωσορίζουμε στην αποψινή 4η ετήσια βράβευση από τη δημιουργία του Ιδρύματος Νέμιτσας το 2009, που είναι φέτος αφιερωμένη στον τομέα της Φυσικής.

Καλωσορίζουμε ιδιαίτερα τον περσινό βραβευμένο του Ιδρύματος στη βιοιατρική Μηχανική, Καθηγητή Κυριάκο Αθανασίου και τη σύζυγό του, που τιμούν με την παρουσία τους την αποψινή τελετή.

Η πρώτη βράβευση έγινε τον Νοέμβριο του 2010 με την ευκαιρία των 50χρόνων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τότε, κατά την τελετή ανακοινώσαμε και επίσημα τη δωρεά του Ιδρύματος Νέμιτσας προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Στο Ίδρυμα κληροδοτήσαμε την απαιτούμενη οικονομική δύναμη και ρευστότητα ώστε να μπορούν άνετα να υποστηρίζονται οι βραβεύσεις και να τιμώνται οι πιο άξιοι Κύπριοι επιστήμονες και καλλιτέχνες που ζουν στην Κύπρο ή στο εξωτερικό.

Με την εμπειρία που αποκτήσαμε και την βοήθεια και συνεργασία που μας προσφέρουν το Διοικητικό μας Συμβούλιο, ο Γραμματέας, ο Συντονιστής και το Ακαδημαϊκό Συμβούλιο, που εδρεύει στο Λονδίνο, η αποψινή τελετή είναι ακόμα πιο καλά οργανωμένη από τις προηγούμενες.

Απόψε βραβεύουμε ακόμη ένα κύπριο επιστήμονα, τον Γιώργο Πέτρου Ευσταθίου. Ο Γιώργος Ευσταθίου γεννήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, από Κύπριους γονείς που μετανάστευσαν εκεί από το 1948. Εκεί γέννησαν και ανέθρεψαν τα τρία τους παιδιά και καταξιώθηκαν να τα δουν να διαπρέπουν, ο καθένας με εξαιρετικές επιδόσεις στις επιστήμες.

Σήμερα το Ίδρυμα Νέμιτσας βραβεύει τον ένα από τους γιούς του Πέτρου Ευσταθίου, τον καθηγητή του Cambridge Γιώργο Ευσταθίου. Ο καθ. Ευσταθίου είναι διεθνώς αναγνωρισμένος Επιστήμονας και χαίρει μεγάλης εκτίμησης και θαυμασμού. Η επιλογή του καθ. Ευσταθίου έγινε από τη Διεθνή Επιτροπή Κριτών του Βραβείου, με Πρόεδρό της τον Νομπελίστα Καθηγητή στη Φυσική το 2011, Δρ. Brian Schmidt.

Η επιλογή έγινε ανάμεσα σε οχτώ πολύ αξιόλογους Κύπριους Φυσικούς, οι οποίοι υπέβαλαν αίτηση ή προτάθηκαν για βράβευση. Με την αξιόλογη αυτή παρουσία στην Επιστήμη του Σύμπαντος, φαίνεται πόσους πραγματικά άξιους επιστήμονες διαθέτει η μικρή μας χώρα σε κάθε επιστημονικό πεδίο. Επιστήμονες που εμείς στο Ίδρυμα πιστεύουμε πως πρέπει να επιλέγουμε και να βραβεύουμε κάθε χρόνο.

Θα περιορισθώ επιγραμματικά σε λίγα από τα επιτεύγματα του καθηγητή Ευσταθίου. Περισσότερα για το έργο του θα σας πει ο καθηγητής Hans Hansson και φυσικά ο ίδιος ο βραβευόμενος.

Ο Γιώργος Ευσταθίου, μετά από μια λαμπρή ακαδημαϊκή καριέρα, έγινε από πολύ νεαρή ηλικία καθηγητής στην Οξφόρδη και έπειτα στο Κέιμπριτζ, στην Αστρονομία και στην Αστροφυσική.
Ανήκει σε μια μικρή ομάδα επιστημόνων που «ανοίγουν» περιοχές για έρευνα, αντί απλά να συνεισφέρουν σε αυτές.
Είναι γνωστός για τον ηγετικό επιστημονικό ρόλο του στο δορυφόρο Πλάνκ. Οι ανακαλύψεις του μέσα από τον δορυφόρο Πλάνκ διαμόρφωσαν την κατανόησή μας για το Σύμπαν.
Ίδρυσε το Ινστιτούτο Κοσμολογίας Κάβλι, του οποίου είναι ο Διευθυντής. Το Ινστιτούτο Κάβλι ένα από τα σημαντικότερα στον κόσμο στο είδος του.
Έχει ήδη λάβει τρία σημαντικά διεθνή βραβεία στην Κοσμολογία.
Δυστυχώς κ. Πρόεδρε, οι εντελώς απρόβλεπτες καταστάσεις που δημιουργήθηκαν με την καταστροφή των δύο μεγάλων κυπριακών τραπεζών, την απώλεια όλων των επενδύσεων του Ιδρύματός μας στις μετοχές και τα αξιόγραφα των τραπεζών αυτών και το κούρεμα, ανέτρεψαν τα δεδομένα, δημιούργησαν αντίξοες συνθήκες και δημιουργούν δυσκολίες για τις μελλοντικές βραβεύσεις. Και ενώ όλοι εμείς στο Ίδρυμα εργαζόμαστε αφιλοκερδώς και προσπαθούμε να δημιουργήσουμε καλύτερες συνθήκες λειτουργίας, βρισκόμαστε σήμερα αντιμέτωποι με την αυξημένη φορολογία στα εναπομείναντα μειωμένα περιουσιακά στοιχεία και εισοδήματα του Ιδρύματος, που ανήκουν ουσιαστικά στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Για την 5η βράβευση του Ιδρύματος το 2014, τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Βρισκόμαστε βέβαια σε στενή επαφή με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών και προσπαθούμε να εξεύρουμε τρόπους απαλλαγής από τη φορολογία και κατ΄ επέκταση τρόπους επιβίωσης του Ιδρύματος.

Αν δεν τα καταφέρουμε, θα αποταθούμε, κ. Πρόεδρε, προς εσάς και το Υπουργικό σας Συμβούλιο, σε μια ύστατη προσπάθεια να γίνει αντιληπτή η ανάγκη για μη φορολόγηση της περιουσίας του Ιδρύματος, ώστε να μπορέσει το Ίδρυμα, έστω και κάτω από δύσκολες συνθήκες, να προχωρήσει στην υλοποίηση των στόχων του, και να συνεχίσει τον θεσμό των ετήσιων βραβεύσεων.

Θα προσπαθήσουμε με τη βοήθεια της Κυβέρνησής αλλά και τη συμπαράσταση όλων εσάς, να διατηρήσουμε τον ωραίο αυτό θεσμό, για να συνεχιστεί το Βραβείο Νεμίτσας και να εδραιωθεί στον τόπο μας, ως ένα αξιόλογο βραβείο της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Τελειώνοντας επιθυμώ να ευχαριστήσω όλο το προσωπικό του Προεδρικού Μεγάρου για την πρόθυμη συνεργασία τους και τη βοήθεια που μας προσέφεραν για να γίνει η αποψινή βραδιά πιο πετυχημένη.

Σας ευχαριστώ όλους για την παρουσία σας και εύχομαι να περάσουμε όλοι μαζί μια όμορφη βραδιά με ευχάριστες συγκινήσεις.

10/10/2013

Τάκης Νέμιτσας