Χαιρετισμός του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια στην απονομή του βραβείου Νέμιτσας 2011, στο Προεδρικό Μέγαρο

16/09/2011

«Μη ζωήν μετ’ αμουσίας…….» (Από τον Ευριπίδη, «Ηρακλής Μαινόμενος» 676: «Μη ζήσω δίχως μουσική……»)

Η εποχή μας είναι στιγματισμένη παγκοσμίως από βαθιά οικονομική, πολιτιστική και πολιτική κρίση. Λέγεται ότι είναι και εποχή η οποία χαρακτηρίζεται μεταξύ άλλων και από τον διάλογο και τις ανταλλαγές. Μία τελετή βράβευσης δύο επιφανών πολιτών και δημιουργών, όπως και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις, αποτελεί μικρή όαση στην έρημο που δημιουργεί η παγκόσμια κρίση θεσμών και αξιών.

Έχω τη χαρά να απευθύνω απόψε χαιρετισμό στην τελετή βράβευσης από το Ίδρυμα «Τάκης και Λούκη Νέμιτσα» δύο διάσημων Κυπρίων δημιουργών για την προσφορά τους στον τομέα της κλασσικής μουσικής. Βραβεύονται σήμερα δύο κορυφαίοι Κύπριοι στην πιανιστική τέχνη, ο Συπριέν Κατσαρής (πιανίστας, συνθέτης και μουσουργός) και ο Μαρτίνος Τιρίμος (πιανίστας, συνθέτης και εκπαιδευτής). Και οι δύο δημιουργοί έχουν καταξιώσει τη χώρα μας διεθνώς και τους οφείλεται η μέγιστη αυτή τιμή.

Το Ίδρυμα «Τάκης και Λούκη Νέμιτσα», ευαίσθητος δέκτης των κραδασμών και των αναγκών της σημερινής κοινωνίας, παρέχει, με βάση τη διαδικασία που προβλέπεται στο καταστατικό του, βραβεία σε Κύπριους επιστήμονες και καλλιτέχνες, που βρίσκονται στη ζωή και κατοικούν στην Κύπρο ή στο εξωτερικό. Οι επιστήμονες/καλλιτέχνες, οι οποίοι επιλέγονται για βράβευση, μέσα από τις μελέτες και την έρευνά τους, επινοούν τέτοιες εφευρέσεις, ανακαλύψεις ή βελτιώσεις, οι οποίες αποφέρουν μεγάλο όφελος στην Κύπρο και κατ’ επέκταση σε ολόκληρο τον κόσμο.

Τόσο ο Συπριέν Κατσαρής όσο και ο Μαρτίνος Τιρίμος ενσαρκώνουν το ιδεώδες του δημιουργού, με την αρχαία έννοια, όπως περιγράφεται στο καταστατικό του Ιδρύματος, αφιερώνοντας τη ζωή και τη δράση τους στη μουσική, στην πιο άϋλη μορφή όλων των τεχνών.

Ο όρος μουσικός ανήρ γίνεται απόψε αντιληπτός στα πρόσωπα των τιμωμένων. Δηλώνει τον μορφωμένο άνδρα που κατανοεί την ποιητική τέχνη στην ολότητά της, διαθέτοντας, μέσω της μουσικής, την ολοκληρωμένη παιδεία ενός ελεύθερου πολίτη.

Η μουσική είναι η ανώτερη έκφραση στον κόσμο της νοητής πραγματικότητας. Αποτελεί τη βασική πηγή αποκάλυψης των συμβολικών δυνάμεων. Ήδη από την εποχή του Ησιόδου (8ος αι. π.Χ.), οι Μούσες τραγουδούν το παρελθόν, το παρόν, και το μέλλον, τη γένεση των θεών και, επομένως, τη γένεση του ζωντανού και έλλογου κόσμου. Τρεις αιώνες αργότερα, ο Πίνδαρος περιγράφει τις Μούσες να υμνούν τη δημιουργία της κοσμικής τάξης και τη βαθύτερη ανακάλυψη του νοήματος της ύπαρξης. Μέσω της τέχνης, η ψυχή αληθεύει, δηλαδή πραγματώνει την αλήθεια.

Βλέπουμε λοιπόν, ότι για τους αρχαίους Έλληνες οι έννοιες της μουσικής και της φιλοσοφίας αποτελούν δύο όψεις του ιδίου νομίσματος. Η συνείδηση των βαθιών γνωσιολογικών ερωτημάτων που συνδέουν το φαινομενικό με το πραγματικό βρίσκουν για πρώτη φορά μια ολοκληρωμένη έκφραση μέσα από τις επιστήμες και τις τέχνες, της μουσικής και της φιλοσοφίας.

Ο πολιτισμός έχει κεφαλαιώδη σημασία και αξία για την ύπαρξη και ανάπτυξη κάθε λαού. Για την Κύπρο, ο πολιτισμός αποτελεί συστατικό στοιχείο για την επιβίωσή της. Για τον λόγο αυτό, το κράτος ενέταξε στις προτεραιότητες του έναν ολοκληρωμένο πολιτιστικό σχεδιασμό, με κύριο στόχο την υπεράσπιση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και παράδοσης.

Ταυτόχρονα, ενθαρρύνει και ενισχύει την ανάπτυξη σύγχρονης καλλιτεχνικής και πνευματικής δημιουργίας.

Ο στόχος είναι η αποτελεσματική αντιμετώπιση της ξένης και ντόπιας υποκουλτούρας, η ανάδειξη των ιδιαίτερων πολιτιστικών μας χαρακτηριστικών και η αντίσταση κατά της συνεχιζόμενης τουρκικής κατοχής. Η ανάδειξη των πανανθρώπινων αρχών και αξιών που ο πολιτισμός εκφράζει, καθώς και η προβολή της κοινής κουλτούρας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, όπως έχει διαμορφωθεί στην πορεία της ιστορίας.

Για την υλοποίηση και επίτευξη των πιο πάνω στόχων, η Κυβέρνησή μας έχει επεξεργαστεί και εφαρμόσει σειρά μέτρων. Η βαρύτητα εστιάζεται σε κεφάλαια πολιτιστικής πολιτικής καθοριστικής σημασίας, στα οποία θα αναφερθώ επιγραμματικά. Μεταξύ άλλων αναφέρω την πολιτιστική διπλωματία, τις πολιτιστικές διακρατικές συμφωνίες και ανταλλαγές, τα έργα υποδομής, τη συνεισφορά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον πολιτισμό, την ίδρυση της Ενιαίας Αρχής Πολιτισμού. Ακόμη, την ίδρυση Σχολής Καλών Τεχνών, το νέο Κρατικό Θέατρο, την ενίσχυση των κοινών πολιτιστικών προγραμμάτων Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, τα μέτρα στήριξης για πολιτιστική αναβάθμιση και ανάπτυξη.

Επίσης, στο πλαίσιο της πολιτιστικής μέριμνας της Κυβέρνησης, ενισχύουμε αποτελεσματικά την ερασιτεχνική δημιουργία, με τη συμμετοχή των δημιουργών στη λήψη αποφάσεων.

Ας ευχηθούμε ότι τόσο το έργο της Κυβέρνησης και του κράτους όσο και το έργο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας θα συντάσσονται ως δύο καλοί συνοδοιπόροι στον δρόμο που επιτάσσει η πολιτιστική ανάταση της πολύπαθης πατρίδας.

Δεν μπορώ παρά να συγχαρώ την ιδιωτική πρωτοβουλία που παίρνει σάρκα και οστά μέσα από τη δράση κοινωφελών Ιδρυμάτων, όπως συμβαίνει με το Ίδρυμα «Τάκης και Λούκη Νέμιτσα». Όσον αφορά στους τιμωμένους δημιουργούς Συπριέν Κατσαρή και Μαρτίνο Τιρίμο, εύχομαι να συνεχίσουν να ενισχύουν με τη μουσική τους την παγκόσμια αρμονία και να συνεισφέρουν στην εξομάλυνση της υπαρξιακής αγωνίας, που ταλανίζει τον σημερινό άνθρωπο. Να συνεχίσουν να ταξιδεύουν το πνεύμα και τις αισθήσεις μας.

Εύχομαι σε όλους μία όμορφη βραδιά.