Κυρίες και κύριοι, εκλεκτοί προσκεκλημένοι,

Σας καλωσορίζω στην αποψινή 6η ετήσια βράβευση από τη δημιουργία του Ιδρύματος Νέμιτσας το 2009. Φέτος, το βραβείο είναι αφιερωμένο στον τομέα των Εικαστικών Τεχνών.

Εμείς οι πολιτικοί σπάνια μιλάμε για τα εικαστικά και θέλω να είμαι ειλικρινής. Το κάνουμε σπάνια γιατί είναι ένας τομέας με τον οποίο, κατά κανόνα, οι περισσότεροι από εμάς, μικρή συνάφεια έχουμε. Ίσως και να φοβόμαστε να αντιμετωπίσουμε εικαστικούς γιατί μιλούν με ένα άλλο τρόπο. Με τα έργα τους, ενίοτε παραβολικά, κάποτε με υπερβολή, σουρεαλισμό ή και σκληρό ρεαλισμό. Εμείς συνηθίζουμε να λέμε ότι ασχολούμαστε με τα καθημερινά, είμαστε πρακτικοί άνθρωποι οι πολιτικοί, θέλουμε να λέμε ότι λύνουμε… ή, κατά άλλους, δημιουργούμε προβλήματα.

Μας ενώνει όμως ένα κρίσιμο, κοινό σημείο: Τόσο εμείς οι πολιτικοί, όσο και οι εικαστικοί, έχουμε μία υποχρέωση: να συμβάλουμε στην ανάπτυξη μίας κοινωνίας, ενός κόσμου, με κριτικά σκεπτόμενους πολίτες. Ο καθένας με τον δικό του τρόπο και με τα δικά του μέσα. Εμείς, με τις νομοθεσίες μας και τις παρεμβάσεις μας, και οι εικαστικοί, με την όξυνση των αισθήσεων και την αναζήτηση των μηνυμάτων κάτω από το προφανές.

Οι εικαστικές τέχνες είναι έννοια συνυφασμένη, παραδοσιακά ταυτισμένη με τον πολιτισμό. Οι οποίες, όμως, στη σύγχρονη τους μορφή αγγίζουν την ιστορία, την αρχαιολογία, κάθε επιστήμη, ακόμη βεβαίως την πολιτική.

Όπως βλέπω από το βαρύ βιογραφικό σημείωμα του σημερινού μας τιμώμενου, ο Χριστόδουλος Παναγιώτου έχει πετύχει διακρίσεις με την τέχνη του με έναν κοσμοπολίτικο τρόπο επιτυγχάνοντας κάτι που για πολλούς ίσως φαίνεται αδύνατο: Να ζει στην άκρη της γης –ας μου επιτραπεί ο όρος- και να το κάνει αυτό, αξιοποιώντας κάποτε ακόμη και μία μικρή παλιά εικόνα της μικρής μας πατρίδας.

Υπάρχουν άλλοι με περισσότερες περγαμηνές στα θέματα τέχνης για να μιλήσουν για τον Χριστόδουλο Παναγιώτου. Εγώ απλώς θα θελήσω να αναδείξω το γεγονός πως πρόκειται για ένα ευρυμαθή, πολίτη του κόσμου. Έναν άνθρωπο που μπορεί να κάνει τέχνη στη Βραζιλία, αλλά με αναφορές από ιστορικά αρχεία της Κύπρου. Και το σπουδαίο είναι που επιτυγχάνει να κερδίζει το ενδιαφέρον, όπου και αν εκθέτει έργα του.

Σας συγχαίρω για την επιλογή σας, συγχαίρω τη διεθνή επιτροπή κριτών που εδρεύει στο Παρίσι, για το δύσκολο έργο της που έφερε με επιτυχία σε πέρας.

Το Βραβείο ΝΕΜΙΤΣΑΣ είναι ένας σχετικά νέος θεσμός, ο οποίος καταξιώνεται χρόνο με το χρόνο με τις εξαιρετικά επίκαιρες επιλογές του. Αναδεικνύει διακεκριμένους Κυπρίους που δρουν και εργάζονται στο εξωτερικό ή και στην Κύπρο και, κατά κανόνα, ίσως να μην είχαμε ποτέ τη δυνατότητα να αναγνωρίσουμε το έργο τους, εάν –εσείς οι διοργανωτές πίσω από αυτό τον εξαιρετικό θεσμό- δεν είχατε την εξαιρετική ιδέα να αναδείξετε αυτούς τους ανθρώπους τιμώντας τους. Διότι, ως γνωστόν, δυστυχώς, ισχύει σε μεγάλο βαθμό και στον τόπο μας η φράση «ουδείς προφήτης εν τη εαυτού πατρίδι».

Θα ήθελα να αναδείξω τον ιδιαίτερο συμβολισμό που εμπερικλείει το γεγονός πως επιλέξατε ως χρόνο βράβευσης τις πρώτες μέρες του Οκτωβρίου, συνδέοντας έτσι την τελετή βράβευσης άριστων Κυπρίων με την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, την οποία τιμούμε την 1η Οκτωβρίου.
Η πρώτη βράβευση έγινε τον Νοέμβριο του 2010, με την ευκαιρία των 50 χρόνων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τότε, κατά την τελετή, ανακοινώθηκε και επίσημα η δωρεά του Ιδρύματος Νέμιτσας προς την Κυπριακή Δημοκρατία.

Θέλω να εξάρω το έργο του Ιδρύματος, αλλά και τη γενναιοδωρία του ζεύγους Τάκη και Λούκης Νέμιτσα που δώρισε το Ίδρυμα με όλη την κινητή και ακίνητη περιουσία του, προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Πρέπει, επίσης, να τονίσω το γεγονός ότι το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος λειτουργεί αμισθί και ανιδιοτελώς.

Με τον ίδιο τρόπο, λειτουργούν το Ακαδημαϊκό Συμβούλιο, ο Γραμματέας και ο Συντονιστής του Ιδρύματος, καθώς και οι υπόλοιπες επιτροπές που συστήνονται και η προσφορά τους είναι ανεκτίμητη, για αυτό και θερμά ως Πολιτεία τους εκφράζω τις ευχαριστίες μας.

Η σημερινή τελετή βράβευσης ενός άριστου Κυπρίου καλλιτέχνη, συνιστά μία ακόμη ευκαιρία να αναδείξουμε ως χώρα τη δυνατότητά μας να έχουμε δημιουργική πορεία στο μέλλον. Θεωρώ ότι από την πρόσφατη οικονομική κρίση έχουμε να διδαχτούμε πολλά. Το πρώτο μάθημα που πρέπει να πάρουμε είναι πως θα πρέπει να είμαστε αποφασιστικοί. Η αναβλητικότητα, υπό το φόβο ίσως του πολιτικού κόστους, μπορεί να στοιχίσει ακριβά στον τόπο.

Οι οικονομικές εξελίξεις είναι ραγδαίες, ιδίως όταν η αξιοπιστία και η εμπιστοσύνη αρχίζουν να διαβρώνονται και η ύφεση μπορεί να ακολουθήσει ένα γεωμετρικά αρνητικό σπειροειδές αποτέλεσμα.

Το δεύτερο δίδαγμα είναι ότι η προώθηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων αποδίδει ακόμη και βραχυπρόθεσμα. Στην Κύπρο, ήταν η απώλεια της εμπιστοσύνης που προκάλεσε τη δίνη των γεγονότων. Για να ανακτηθεί η αξιοπιστία και η εμπιστοσύνη απαιτούνται δράση και πραγματικές μεταρρυθμίσεις. Απαιτείται αποφασιστικότητα, συνέπεια και πείσμα. Άκουσα προηγουμένως τον βραβευθέντα από το Ίδρυμα Κύπρο Νικολαϊδη να μιλά για το κυπριακό γινάτι. Και είναι σε αυτό που πίστεψα τις πρώτες μέρες της κρίσης ή της τραγωδίας που ακολούθησε την κρίση.

Έχουμε κάθε λόγο να είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον. Δεν θα ήθελα να επεκταθώ άλλο στα οικονομικά και κοινωνικά μέτρα, τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις τις οποίες έχουμε δρομολογήσει. Εύχομαι να γίνονται αντιληπτά και να είναι επ’ ωφελεία του συνόλου.

Θα ήθελα, όμως, να επισημάνω πως στοιχείο αισιοδοξίας συνιστά και το γεγονός πως είμαστε στη μέση μίας κρίσιμης, μπορεί δύσκολης, αλλά και ελπιδοφόρας διαδικασίας επίλυσης του Κυπριακού. Εάν καταφέρουμε να ολοκληρώσουμε με επιτυχία τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης και πετύχουμε να επιλύσουμε το Κυπριακό, δεν έχω καμία αμφιβολία πως το μέλλον μας σε αυτό τον τόπο, θα είναι ευοίωνο και θα μπορούμε να διασφαλίσουμε την ειρηνική συμβίωση και την ευημερία του συνόλου του λαού μας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Και είναι σε αυτή την προσπάθεια που θα πρέπει εμείς, οι πολιτικοί, να αντιγράψουμε τους προικισμένους εικαστικούς όπως τον Χριστόδουλο Παναγιώτου, να μετατρέψουμε, δηλαδή, το όραμά μας σε μια δημιουργία που θα προκαλεί το θαυμασμό, αλλά και τους επαίνους όσων θα έχουν την τύχη να τη βιώνουν.

Αγαπητέ Χριστόδουλε, σε ευχαριστούμε για την τιμή και την περηφάνια που μας προσφέρεις με την τέχνη και τις διακρίσεις σου.

Ταυτόχρονα, θέλω να ευχαριστήσω το Ίδρυμα Τάκης και Λούκης Νέμιτσα για τη μεγάλη προσφορά στον τόπο μας.